Irrigarri gertatzeraino dira grotesko Jose Luis Moran FIB Benicassimgo (Valentzia herrialdea) Nazioarteko Festibaleko zuzendariaren adierazpenak, eta, horrexegatik, ez dute inolako iruzkinik merezi. Hainbat kontu aipatuko ditut, baina, ezintasun intelektuala ez baita ergelkeriaren zuribide. Kazetari emakumezko batek galdetu bide dio ea asmorik baduen katalanez kantatzen duen talderik ekartzeko; izan ere, Benicassim Herrialde Katalanetako hiri bat da, eta, FIBn, herrialde askotako taldeek parte hartzen dute. Moranek ezetz erantzun dio, eta honako arrazoi hauek eman dizkio: «Ez dut nazionalismoetan sinesten, uste handiago dut beren kultura modu masiboagoan adierazten dutenengan, ahalik eta ikus-entzulerik gehienengana iristearren. Ulertzen dut nork bere sustraiak babestu nahi izatea eta horren alde egitea, baina ez nator bat hala egiten dutenekin. Aukeran, nahiago dut gaztelaniaz kantatzen duten taldeak babestea, euskaraz, katalanez edota galegoz abesten dutenen aldean. Kontua ez da murriztea, baizik eta gero eta hobeto komunikatu ahal izatea denok gure mundu honetan, eta nork bere zilborrari ez begiratzea horrenbeste». Eta, gero, bere inkontzientea «boikot» hitzaz biluzirik, hauxe erantsi dio: «Edozein kulturari boikot egin bainoago, komunikazio masiboagoa dugu helburu, ahalik eta ikus-entzulerik gehienengana iritsi ahal izatea».

Printzipioen adierazpen erabatekoa da, ezbairik gabe, eta, are gehiago, PSOEren inguruko norbaitek egindakoa izanik. Espainolez edo frantsesez kantatzen duen talde bat kontratatzea, nonbait, kosmopolitismoa da; katalanez edo euskaraz diharduen beste bat kontratatzea, berriz, nazionalismoa. Eta hala da, izan, talde katalan edo euskaldun batek espainolez kantatu beharko lukeelako, bere zilborrari begira aritu eta hizkuntza baztertzaile bat erabili ordez. Moran nazional-unibertsalista da, gizaseme goren mailakoa, naturaren noizik eta behingo sorkari mirarizko bat, eta, logikarik jarraiki, aberrigabea, kosmosa izaki haren aberria. Moranen aburuz --gogamen oro ezkutuan gorde ohi badu ere--, badira hizkuntza eta kultura goi mailakoak batetik, eta, bestetik, hizkuntza eta kultura behe mailakoak. Ikuspegi halakoak ez al dakarkio gogora irakurleari Europako erdialdeko ideologia zenbait? Katalanen, euskaldunen eta galiziarren hizkuntza eta kultura, esate baterako, hizkuntza eta kultura behe mailakoak lirateke; espainolen hizkuntza eta kultura, aldiz, Jose Luis Moranenak baitira, hizkuntza eta kultura goi mailakoak lirateke. Beraz, nork, ezpada ero, hiri xeheko edo atzerakoi ausarten batek, ezarriko lituzke agertoki batetik gutxiengotasun ageriko baten adierazpen musikal berariazko diren kantu batzuk? Zorionez, mailak eta mailak daude. Eta hizkuntza espainolak erakusten du maila, zeina baita, guztiok dakigunez, herri ireki, adeitsu eta komunikatzaileek askatasun osoz aukeratzen duten hizkuntza, berenari lotsagarri iritzita. Jose Luis Moran, gainera, orotariko nazionalismoen aurka dago. Oroz, bereaz izan ezik. Eta horrek ahaidetu egiten ditu Moran eta unibertsaltasunaren beste hiru ikono adierazgarri: Jose Maria Aznar -«Ni ez naiz nazionalista espainola, ni uste osoko espainola naiz»-, Jose Bono -«Espainola naiz eta uste osoa dut nire herrialdean. Ni ez naiz nazionalista»- eta Rodrigo Rato -«Ni ez naiz nazionalista espainola, ni espainola naiz»-.

Moranek dioenez, «kontua ez da murriztea, baizik eta elkar hobeto komunikatzea». Eta, jakina, elkar hobeto ulertzeko ezinbestekoa da hizkuntzen eta kulturen kopurua murriztea, bakar batzuk uzteraino, besteak beste, hara non, Moranena. Alegia, eta Benicassimgo Nazioarteko Festibaleko zuzendariaren ustez, inboluzionista ez da Planetako hizkuntza guztiak dozena erdira murriztu nahi dituen atzerakoia, baizik eta hizkuntza guztiak zaindu, babestu eta begiratu nahi dituena. Moran gaixoa!, hitzak darabiltza bere ideologia ezkutatzeko, ohartu ere egin gabe ez dela hizkuntza baino salatari gupidagabeagorik.
 
El Singular Digital , 24/7/2007 (català)
radiocatalunya.ca , 24/7/2007 (català)
Racó Català, 25/7/2007 (català)
Berria , 31/8/2007 (euskara)
Nabarralde , 1/9/2007 (español)